จงยึดมั่นในศรัธราของตน

จงยึดมั่นในศรัธราของตน
รู้จักให้อย่างฉลาดและปฏิเสธให้เป็น

ผมรู้จักชายร่างผอมสูงและอ่อนโยนคนหนึ่งมานานหลายปี แต่เพิ่งรู้ภายหลังว่าตลอดหลายปีที่ผ่านมา เขาอาสาไปเยี่ยมนักโทษในคุกบ่อยๆเพื่อช่วยเขียนจดหมายให้ผู้ต้องขัง ส่งข่าวสาร และนำเสื้อผ้าหรือหนังสือไปให้ เมื่อไปถึงก็ไม่พูดจาสั่งสอนนักโทษ ไม่เลือกที่รักมักที่ชัง ว่าจะต้องช่วยคนใดเป็นพิเศษ และไม่เคยหวังผลตอบแทนจากความเมตตาที่หยิบยื่นให้ แต่ทำไปเพียงเพราะเห็นว่าคนเหล่านั้นมีความทุกข์

ทำไมเขาต้องเปลืองเวลาไปกับคนที่สังคมรังเกียจ ทั้งที่น่าจะไปเล่นกอล์ฟหรือดูโทรทัศน์ เขาเคยบอกผมว่า "แม้คนอื่นจะเลิกเป็นธุระกับคนพวกนี้ แต่ผมไม่เคยท้อถอย" 

การมุ่งมั่นทำสิ่งใดโดยไม่ท้อถอยเป็นคุณสมบัติอันน่ายกย่องของนักกีฬา ทหาร ผู้รอดชีวิตจากภัยพิบัติ หรือผู้ป่วยที่ฟื้นจากอาการบาดเจ็บรุนแรง คนเราอาจกลายเป็นข่าวได้ หากต่อสู้กับวิบากกรรมบางอย่างด้วยความกล้าหาญ แต่ในรูปแบบชีวิตเรียบง่ายที่ไม่เป็นข่าว ความซื่อสัตย์ต่อหน้าที่ ต่อบุคคลอื่นหรือต่ออาชีพการงานมีให้เห็นอยู่ทั่วไป

ความซื่อสัตย์เช่นนี้เห็นได้จากพ่อแม่ที่ไม่เคยเลิกรักลูก แม้ลูกจะย้อมผมสีม่วง สักหน้าท้อง หรือหนีตามนักร้องเพลงร็อก คู่สามีภรรยาที่เลือกจะปรับตัวเข้าหากันแทนที่จะฟ้องหย่า อาสาสมัครตามโรงพยาบาล ห้องสมุด บ้านพักสตรี หรือโรงทานของคนยาก คนธรรมดาทั่วไปที่ไม่มีผู้ใดสรรเสริญแต่ทำงานดี มิใช่เพราะหัวหน้าจับตามองอยู่หรือเพราะได้รับค่าตอบแทนสูง แต่เป็นเพราะตระหนักว่า งานสำคัญ

ตอนที่เจสซี ลูกชายผมเรียนอยู่ชั้นประถมหก ครูของลูกทราบว่าตนเองเป็นมะเร็งเต้านม จึงเล่าเรื่องโรคนี้ให้นักเรียนฟัง พร้อมทั้งพูดถึงการผ่าตัด การบำบัดรักษา และความหวังที่จะหายป่วย เจสซีรู้สึกซาบซึ้งที่ครูวางใจ เล่าเรื่องนี้ให้นักเรียนฟัง ครูน่าจะหยุดพักอยู่กับบ้านจนครบวันลาป่วย แต่ทันทีที่อาการดีขึ้นก็กลับไปสอนตามเดิม เริ่มจากทำงานสัปดาห์ละครั้งตอนบ่าย เพิ่มเป็นสองครั้ง แล้วจึงทำงานเต็มวัน เพิ่มอีกเป็นสองวัน และสามวันตามมา

เมื่อผู้ปกครองวิตกว่าครูเอาสุขภาพมาเสี่ยงเพื่อเด็กๆ เธอกลับเห็นเป็นเรื่องตลก และกล่าวว่า "ไม่หรอกค่ะ นักเรียนเป็นยาขนานเอกของฉันเลยทีเดียว" เธอบอกอีกว่าเด็กๆคงเรียนประถมหกเพียงครั้งเดียวในชีวิต ดังนั้นจึงตั้งใจจะช่วยนักเรียนให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ เมื่อโอกาสยังอำนวย

การบำบัดรักษาคงได้ผลดีเพราะผ่านไปสิบปี ครูก็ยังดูแข็งแรง เมื่อมีโอกาสพบปะกัน ครูมักถามถึงเจสซีว่ายังชอบทำตลกฉลาดเฉลียว และสนใจเรื่องเรียนอยู่เหมือนเดิม เธอดูปลื้มอกปลื้มใจขึ้นมาทีเดียว

มูลเหตุจูงใจให้เราทำดีนั้น ไม่จำเป็นต้องเป็นเหตุใหญ่หรือประทับใจคนหมู่มาก เพื่อนผมคนหนึ่งทำงานสร้างบ้านหาเงินทุกวัน ตั้งแต่จันทร์ถึงศุกร์ และสร้างบ้านให้คนจนอยู่ฟรี ในโครงการซึ่งริเริ่มโดยรัฐบาล ส่วนเพื่อนบ้านอีกคนทำตัวพร้อมเสนอที่จะให้คำปรึกษาแก่นักศึกษาต่างชาติและครอบครัวเกี่ยวกับการใช้ชีวิตในต่างถิ่น เพื่อนบ้านคนอื่นๆเป็นโคชสอนทีมฟุตบอล เยี่ยมไข้คนป่วย ขับรถบริการคนป่วยหรือคนแก่ ที่ไปไหนมาไหนลำบาก ช่วยสอนเด็กที่ออกจากโรงเรียนก่อนจบการศึกษา และสอนผู้ใหญ่ให้อ่านหนังสือออก

ผมสามารถยกตัวอย่างเช่นนี้ได้อีกเป็นร้อยโดยไม่ต้องไปมองหาไกลบ้าน คุณก็คงทำได้เช่นกัน ชุมชนที่น่าอยู่ต้องมีเครือข่ายของคนที่มุ่งมั่นจะทำดี และซื่อสัตย์ต่อผู้อื่น มิฉะนั้นแล้วอาจแตกแยกได้ การกล่าวว่าความซื่อสัตย์เป็นสิ่งที่พบได้ทั่วไป ก็ไม่ได้หมายความว่า จะทำเช่นนั้นได้ง่ายดาย ไม่เหน็ดเหนื่อย หรือไม่เสียอะไรเลย แต่ต้องทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจและอาจใช้เวลาชั่วชีวิต

แม้เราจะตอบรับคำขอบางเรื่องได้อย่างหนักแน่น แต่ก็ต้องปฏิเสธอย่างแข็งขันให้เป็นด้วย วันอาทิตย์วัันหนึ่งขณะผมยืนคุยกับชายคนที่ชอบไปเยี่ยมนักโทษอยู่นั้น ก็มีหญิงสาวเข้ามาขอให้เขาเป็นกรรมการบริหารของกลุ่มสันติภาพใหม่ ที่เธอกำลังก่อตั้ง เธอรีบสาธยายว่าทำไมงานนี้จึงสำคัญ ทำไมช่วงนี้เขาจึงเหมาะจะทำงานนี้ ทำไมเธอจึงต้องการความเป็นผู้นำของเขา ผมคิดเอาเองว่าคนที่เห็นอกเห็นใจผู้อื่นอย่างเขาคงตอบรับ แต่เขาจ้องมองหญิงคนนั้นอย่างสุขุมสักพัก แล้วตอบว่า "เรื่องที่เล่านั้นฟังดูสำคัญจริงๆ คุ้มค่ากับการที่คุณจะทุ่มแรงกายแรงใจ แต่ไม่ใช่เรื่องที่ผมสนใจ"

สิ่งท้าทายสำหรับเราทุกคนก็คือ ต้องถามตนเองว่า ทำงานนั้นๆเพื่ออะไร แล้วทำให้เต็มที่ การซื่อสัตย์ต่อเสียงเรียกร้องที่อยู่ในใจ จะทำให้เราสามารถสร้างรูปแบบชีวิตที่ดำเนินไปอย่างมีจุดหมายได้

หากคุณพยายามแก้ปัญหาทั้งหลายในโลกให้ได้พร้อมกันทีเดียว คุณอาจท้อถอยตั้งแต่ยังไม่ได้เริ่มด้วยซ้ำ แต่ถ้าคุณกำหนดขอบเขตการทำงานของตนเองหรือพยายามแก้ปัญหาเท่าที่ทำได้ คุณอาจทำงานได้สำเร็จมากมาย ขณะเดียวกัน ขอให้เชื่อใจว่าคนอื่นก็กำลังทำงานของเขาด้วยศรัธราแรงกล้าอยู่ที่ไหนสักแห่งเช่นกัน